रशियाच्या ( Tsunami Alert ) पूर्व किनाऱ्यावर ८.८ तीव्रतेच्या भूकंपामुळे डझनभर देशांमध्ये इशारा आणि स्थलांतर सुरू झाले आहे. रशियाच्या किनाऱ्याजवळ झालेल्या प्रचंड भूकंपानंतर रशिया, जपान आणि अमेरिकेतील हवाई या काही भागात त्सुनामीच्या लाटा धडकल्या आहेत. फिलिपिन्स आणि इक्वेडोरसह इतर डझनभर देशांमध्ये त्सुनामीचा इशारा जारी करण्यात आला आहे. बुधवारी उशिरा अमेरिकेच्या काही भागात, लॅटिन अमेरिकेच्या किनारी भागात आणि अनेक आशियाई आणि पॅसिफिक बेटांवर धोकादायक लाटा येण्याची शक्यता आहे. रशियाच्या सुदूर पूर्व कामचटका प्रदेशात ४ मीटर (१३ फूट) उंचीच्या लाटा आधीच धडकल्या आहेत, असे आपत्कालीन परिस्थितीचे प्रादेशिक मंत्री सर्गेई लेबेदेव यांनी सांगितले. ८.८ रिश्टर स्केलच्या भूकंपानंतर, जो आतापर्यंतचा सर्वात मोठा भूकंप होता.
रशियाच्या ( Tsunami Alert ) पॅसिफिक शहरातील सेवेरो-कुरिलस्कमध्ये त्सुनामीच्या लाटांची उंची तीन मीटर (९.८ फूट) पेक्षा जास्त होती आणि सर्वात शक्तिशाली लाटा पाच मीटर (१६.४ फूट) इतक्या मोठ्या होत्या, असे रशियाच्या आरआयए नोवोस्ती वृत्तसंस्थेने बुधवारी आपत्कालीन सेवांचा हवाला देत वृत्त दिले. उत्तर कुरिल बेटांमधील सखालिन प्रदेशातील बंदर असलेले सेवेरो-कुरिलस्क हे शहर पूरग्रस्त झाले होते, त्यामुळे तेथील २००० रहिवाशांना स्थलांतरित करावे लागले, असे रशियाच्या आपत्कालीन आणि आपत्ती निवारण मंत्रालयाने सांगितले.
रशियन सोशल मीडियावर पोस्ट केलेल्या व्हिडिओंमध्ये शहरातील इमारती पाण्याखाली बुडाल्याचे दिसून आले आहे, कारण अधिकाऱ्यांनी संपूर्ण उत्तर कुरिल जिल्ह्यात आणीबाणीची स्थिती जाहीर केली आहे. जिल्हा महापौर अलेक्झांडर ओव्हस्यानिकोव्ह म्हणाले की बाधित बेटांवरील सर्वांना बाहेर काढण्यासाठी पुरेसा वेळ आहे. "सर्व लोक त्सुनामी सुरक्षा क्षेत्रात आहेत," असे त्यांनी एका आपत्कालीन बैठकीत सांगितले.
‘मोठ्या त्सुनामी निर्माण होण्याची शक्यता’
अमेरिकन त्सुनामी चेतावणी केंद्रांनी ( Tsunami Alert ) सांगितले की इक्वेडोर आणि रशियामध्ये ३ मीटर (९.८ फूट) उंचीच्या लाटा येऊ शकतात, तर हवाई, चिली, पेरू, कोस्टा रिका, जपान आणि काही पॅसिफिक बेटांवर १ ते ३ मीटर (३.३-९.८ फूट) उंचीच्या लाटा येण्याची शक्यता आहे.
"ही एक सबडक्शन झोन सेटिंग आहे जिथे मोठ्या त्सुनामी निर्माण करण्याची क्षमता आहे," असे युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्सास इन्स्टिट्यूट फॉर जिओफिजिक्सचे संशोधन प्राध्यापक नॅथन बँग्स यांनी अल जझीराला सांगितले. "हे २००४ मध्ये सुमात्रा आणि २०११ मध्ये तोहोकू सारख्या भूकंपानंतर आलेल्या अलीकडच्या काळात मोठ्या त्सुनामी ( Tsunami Alert ) निर्माण करणाऱ्या इतर सेटिंग्ससारखेच आहे."
यूएस नॅशनल वेदर सर्व्हिसने हवाई राज्य, अलास्काच्या अलेउशियन बेटे आणि कॅलिफोर्नियाच्या काही भागांसाठी तसेच वॉशिंग्टन आणि ओरेगॉनच्या काही भागांसाठी त्सुनामी "इशारे" जारी केले आहेत, ज्यामध्ये बुधवारी दुपारपासून लाटा येण्याची शक्यता आहे. संपूर्ण यूएस वेस्ट कोस्टसाठी कमी गंभीर त्सुनामी वॉच ( Tsunami Alert ) ठेवण्यात आला आहे.
हवाईमधील होनोलुलु आपत्कालीन व्यवस्थापन विभागाने काही किनारी भागातील रहिवाशांना स्थलांतरित करण्याचे आवाहन केले आहे. कार्यवाही करा ! विनाशकारी त्सुनामीच्या लाटा येण्याची शक्यता आहे," असे अमेरिकेच्या राष्ट्रीय हवामान सेवेने राज्याला पहिल्या त्सुनामी लाटा येत असल्याचे वृत्त देण्याच्या काही तास आधी, एजन्सीने X रोजी सांगितले. हवाईच्या वाहतूक विभागाने सांगितले की, लोकांना बाहेर काढण्यासाठी हिलो आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर व्यावसायिक उड्डाणे स्थगित करण्यात आली आहेत. सोशल मीडिया वापरकर्त्यांनी होनोलुलु आणि इतर शहरी भागात मोठ्या प्रमाणात वाहतूक होत असल्याचे आणि रहिवासी उंच जागेवर पळून ( Tsunami Alert ) जातानाचे फोटो शेअर केले.
'सुनामी वारंवार येऊ शकते'
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी हवाई, अलास्का आणि पॅसिफिक किनाऱ्यावरील रहिवाशांना त्सुनामीशी संबंधित सूचनांकडे लक्ष देण्याचे ( Tsunami Alert ) आवाहन केले.
"खंबीर राहा आणि सुरक्षित राहा !" ट्रम्प यांनी सोशल मीडिया पोस्टमध्ये म्हटले आहे.
जपानी अधिकाऱ्यांनी सांगितले की त्यांना काही किनारी भागात ३ मीटर (९.८ फूट) उंचीच्या लाटा धडकण्याची शक्यता आहे. "किनारी भागातील किंवा नद्यांच्या काठावरील लोकांनी ताबडतोब उंच जमिनीसारख्या सुरक्षित ठिकाणी किंवा निर्वासित इमारतींमध्ये जावे," असे जपान हवामानशास्त्र संस्थेने एका निवेदनात म्हटले आहे.
"सुनामी वारंवार येऊ शकते. इशारा मागे घेतल्याशिवाय सुरक्षित ठिकाण सोडू नका."
सोशल मीडियावर पोस्ट केलेल्या फुटेजमध्ये काही जपानी किनारी समुदायातील रहिवासी उंच जमिनीवर जात असल्याचे दिसून आले आहे. जपानचे पंतप्रधान शिगेरू इशिबा यांनी जनतेला प्रभावित भागातून स्थलांतर करण्याचे आवाहन केले. जपानी माध्यमांनी बुधवारी सकाळी उत्तर जपानी बेट होक्काइडोवर सुमारे ३० सेमी (१ फूट) उंचीच्या पहिल्या लाटा आल्याचे वृत्त दिले. जपानच्या अग्निशमन आणि आपत्ती व्यवस्थापन संस्थेने कोणतेही नुकसान किंवा जखमी ( Tsunami Alert ) झाल्याचे वृत्त दिलेले नाही.
मलेशियातील क्वालालंपूर येथून वृत्तांकन ( Tsunami Alert ) करणारे अल जझीराचे रॉब मॅकब्राइड म्हणाले की, जपान रशियन भूकंपाच्या जवळ असल्याने त्याला "सुनामीचा सर्वाधिक फटका बसण्याची" शक्यता आहे. "तेथे सर्वात जास्त अलर्ट जारी करण्यात आले आहेत, विशेषतः होक्काइडोच्या उत्तरेकडील बेटाच्या किनारी भागात आणि मुख्य होन्शु बेटाच्या पॅसिफिक किनारी भागात," असे ते म्हणाले.
फिलीपिन्स, इंडोनेशिया आणि तैवानसाठी देखील अलर्ट जारी करण्यात आले आहेत. यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हे (USGS) ने म्हटले आहे की, ८.८ तीव्रतेचा भूकंप, जो पूर्वीच्या ८.० च्या अंदाजापेक्षा सुधारित होता, तो रशियाच्या पूर्वेकडील पेट्रोपाव्लोव्स्क-कामचत्स्की शहराच्या १३६ किमी (८५ मैल) पूर्वेला आला.
कामचटकाचे राज्यपाल व्लादिमीर सोलोडोव्ह यांनी टेलिग्रामवर पोस्ट केलेल्या व्हिडिओमध्ये म्हटले आहे की हा भूकंप "दशकांमधील सर्वात तीव्र" होता. प्रादेशिक आरोग्य मंत्री ओलेग मेलनिकोव्ह यांनी रशियाच्या सरकारी TASS वृत्तसंस्थेला सांगितले की भूकंपात अनेक लोक जखमी झाले आहेत, परंतु त्यापैकी कोणीही गंभीर नाही. यूएसजीएसनुसार, रशियाच्या पूर्वेकडील पेट्रोपाव्लोव्स्क आणि विल्युचिन्स्कच्या आग्नेयेस अनुक्रमे १४७ किमी (९१ मैल) आणि १३१ किमी (८१ मैल) अंतरावर ६.९ आणि ६.३ तीव्रतेचे ( Tsunami Alert ) भूकंप नोंदवले गेले.